Η μπουγάδα τση φαμίλιας

Η οικολογία στο πλύσιμο των ρούχων, ήτανε κανόνας για όλα τα Λιαπαδίτικα νοικοκυριά. Το πλύσιμο των ρούχων εγενόντανε χωρίς χημικά απορρυπαντικά. Για να πλυθούνε τα σκουτιά τση οικογένειας εχρειαζόντανε παλιά μία κουραστική και χρονοβόρα διαδικασία. 
Δεν ήτανε ντροπή να φοράει κάποιος μπαλωμένα ρούχα. 
Ντροπή ήτανε να μην είναι καθαρά. Γιαυτό, τουλάϊστο για μία φορά τη βδομάδα, η νοικοκυρά έπλενε τα σκουτιά τση οικογένειας. Επλένανε χώρια τα άσπρα και χώρια τα σκούρα.
Εχρειαζόντανε κάποια (αγγιά) εργαλεία και αυτά ήτανε: 
• Η πινιάτα, που ήτανε χαλκοματένια για να βράσει το νερό

Φωτό: Αρχείο οικογένειας Μάνεση

• Η κρεμαστάλιση, που εκρεμόντανε από την κόρδα και ήτανε ένας άλυσος με χοντρούς κρίκους για να βαστάει το πέζο τση πινιάτας και του νερού

• Το μαστέλο, που παλιά ήτανε ξύλινο με δόγες και το εκάνανε αυτοί που εκάνανε και τα σκαφόνια, αργότερα όμως εβγήκε το λάτινο που το κάνανε οι λατονιέρηδες. Είχε τρία χερούλια, δύο για να ακουμπάει η βάση τση μαστελόταβλας και ένα για να ακουμπάει ο πλάτης της.
• Η μαστελόταβλα, ήτανε ξύλινη και στο απάνω αριστερό μέρος είχε τετράγωνη θήκη για το σαπούνι
• Ένας ξύλινος κόπανος, που εβαρούσανε τα σκουτιά απάνω στη μαστελόταβλα. Ήτανε ένα ξύλο τορνευτό στο χέρι. Είχε διάμετρο 10-12 εκατοστά, ενώ το χερούλι είχε διάμετρο 4-5 εκατοστά.

• Πράσινο σαπούνι* 
• Στάχτη, για την αλυσίβα, που την εμαζώνανε από μέρες μπρι και 
• Μπλου (λουλάκι), που το παίρνανε από τον πρεματσούλη.
Η διαδικασία αρχίνουνε με την αλυσίβα. Εβάνανε στην πινιάτα νερό, στάχτη και δαφνόφυλλα για να μυρίζει ωραία.

Τα σκουτιά, τα πλένανε ένα ένα στη μαστελόταβλα με το σαπούνι, τα τρίβανε καλά και τα εβαρούσανε με τον κόπανο. Όταν τέλειωνε αυτή η διαδικασία, τα ποστιάζανε μέσα στο μαστέλο το ένα απάνω στο άλλο. Στην κορφή εβάνανε μία μπαμπακέλα χοντρήνε και από πάνω ερίχνανε την αλυσίβα. Αφήνανε τα σκουτιά καμπόσες ώρες σε αυτή τη διαδικασία. Η αλυσίβα εκατήβενε από τα πάνω σκουτιά μέχρι τα κάτω και εκαθάριζε τσι βρωμιές.

Ύστερα, επέρνανε τα σκουτιά στο πλύμα. Τα φορτώνανε στη σαμάρα του γαϊδάρου και τα παίρνανε σε ένα μέρος που έχει πηγάδι ή σε ένα ποταμούλι με τρεχούμενο νερό και τα σκουτιά εξεπλενόντανε πολλές φορές. Τα σκουτιά εγενόντανε άνθια. Στο τελευταίο ξέπλυμα εβάνανε μπλού (λουλάκι) που το παίρνανε από τον πρεματσούλη. Ύστερα απλώνανε τα σκουτιά σε σελίδες ξύλα, ή όθε αλλού ήτανε καθαρά και άμα εστεγνώνανε τα παίρνανε στο σπίτι για σιδέρωμα. 

Στη χώρα οι νοικοκυρές απλώνανε τα σκουτιά τους από τόνα παράθυρο στ' άλλο, δημιουργώντας ένα κερκυραϊκό πρότυπο. Το σίδερο ήτανε βαριό για να κάνει τσάκιση και το γιομίζανε με αναμμένα κάρβουνα.

Το απολύσιβο που έμενε στο μαστέλο, το εβάνανε οι γυναίκες στα μαλλιά τους σαν κρέμα μαλλιών και επαίρνανε έτσι κοκκινωπό χρώμα. 

Τω καιρώ εκείνω...

Όπως βλέπετε, οι καλές νοικοκυρές με πολύ κόπο, έφερναν τα ίδια αποτελέσματα με τα σημερινά, με διαφορετικά εργαλεία, χωρίς χημικά, αλλά με επίπονες διαδικασίες. 
Το μαστέλο και η μαστελόταβλα, ήτανε το πλυντήριο ας πούμε. Το πλύσιμο στη μαστελόταβλα με το χέρι, ήτανε η πρόπλυση. Το πράσινο σαπούνι ήτανε το απορρυπαντικό και η αλυσίβα στο μαστέλο ήτανε η κυρίως πλύση. Τέλος στο πλύμα, στο πηγάδι, εγενόντανε τα ξεβγάλματα.

* Για το πλύσιμο του σώματος, που δεν εγενόντανε και συχνά, επαίρνανε άσπρο σαπούνι σε πλάκες. Καμπόσοι επαίρνανε και σαπουνάκια πολυτελείας, ευρωπαϊκά.

** Θέλουμε να φωτογραφήσουμε παλιά εργαλεία μπουγάδας (πινιάτα, σκάφη, μαστέλο ξύλινο ή λάτινο, μαστελόταβλα με θήκη για το σαπούνι και κόπανο). Στη δημοσίευση θα αναφέρουμε από ποιο σπίτι είναι η κάθε φωτογραφία.

Για να παίξετε το Corfu Quiz πατήστε ΕΔΩ

© Δημήτρης Ρεπούλιος, Ιστορικός Ερευνητής, Λιαπάδες, Κέρκυρα, Ελλάδα.